Độc đáo ẩm thực người Tày Tuyên Quang

2,110 views
Ở Tuyên Quang, người Tày là dân tộc đông nhất trong các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh với gần 50 nghìn hộ, trên 200 nghìn người. Người Tày sống phân bố ở tất cả 7 huyện, thành phố. Người Tày là dân tộc thiểu số bản địa, chủ nhân xa xưa của vùng đất này. Trong cái văn hóa rộng lớn ấy, ẩm thực người Tày có một nét độc đáo riêng.

 


Du khách tham quan gian trưng bày giới thiệu các món ăn truyền thống, hấp dẫn của người Tày
 huyện Lâm Bình tại Hội chợ Nông nghiệp và Thương mại vùng Tây Bắc năm 2015.

Gu ẩm thực của người Tày Tuyên Quang là vị chua và đắng. Các món ăn chủ yếu xoay quanh hai vị này. Theo người Tày, vị chua và đắng góp phần làm cho thức ăn không bị ngán, ăn ngon hơn. Hơn nữa, vị chua, đắng có tác dụng giải cảm, hạ nhiệt, giải độc, thông khí huyết, tốt cho đường ruột. Chua và đắng còn có tác dụng hóa giải khi người ta uống rượu quá nhiều. Người Tày thích ăn các món nướng, hấp, đồ, nộm. Vào các ngày lễ hoặc có khách quý, người Tày thường làm xôi ngũ sắc từ gạo nếp nương. Để làm xôi ngũ sắc, người Tày cầu kỳ đi lấy mầu nhuộm gạo bằng các loại lá, củ trên rừng, trong vườn nhà. Xôi được đồ trong chõ gỗ, khi chín sẽ có 5 mầu rất đẹp mắt. 

Tày sống ở khu vực đồi núi, sông suối nên nuôi nhiều trâu. Các món chế biến từ thịt trâu như thịt trâu xào măng chua, trâu nướng, da trâu hầm, thịt trâu khô. Món da trâu và thịt trâu khô người Tày để được lâu nhất. Khi có khách quý, họ thường chế biến món ăn này.  Thịt trâu khô được gói vào lá chuối, lá dong rồi vùi vào than nóng. Khi được mang ra, đập sạch, xé nhỏ, chấm với tương ớt, làm thêm ly rượu ngô thì du khách không thể nào quên được hương vị của nó. 

Dân tộc Tày còn có món thịt lợn đen muối chua. Thịt được ướp với hàng chục gia vị khác nhau, khi ăn lấy ra xào. Món này ăn với cơm gạo nương thì hương vị thật quyến rũ. Gần giống món thịt muối chua là món mắm cá ruộng. Hàng năm vào vụ lúa, người Tày thường thả cá chép vào ruộng. Khi gặt lúa xong, họ thu hoạch cá luôn. Cá chép lúc này to bằng khoảng 3 đầu ngón tay làm mắm tốt nhất. Cá được làm sạch, ủ với hơn 20 loại gia vị củ, lá khác nhau, để 6 tháng là có thể đưa ra sử dụng. Mắm cá ruộng được chưng lên làm nước chấm thịt, rau rất ngon, có hương vị riêng.

Bánh trứng kiến là món ăn đặc sắc của người Tày. Bánh chỉ làm được vào khoảng tháng 3 đến tháng 4 âm lịch, vì trứng kiến chỉ có vào mùa này. Thông thường, một tổ kiến lớn có thể lấy được 1 đến 2 bát trứng, mỗi quả trứng bằng cỡ hạt vừng, có màu trắng sữa. Nguyên liệu làm bánh gồm trứng kiến, lá ngõa, củ kiệu, bột gạo nếp. Khi ăn chỉ việc bóc lớp lá bên ngoài, để lại lớp lá ngõa non bên trong thì bánh mới bùi và ngon. Cơm lam là một trong số những món ăn yêu thích của đồng bào dân tộc Tày. Gạo nếp nương sau khi đã được ngâm với nước lá giềng, gừng tươi, sau đó đổ vào ống tre đã có sẵn nước, đem nút miệng ống lại bằng lá dong hay chuối khô, đem đốt khoảng 1 giờ. Khi mùi thơm bốc lên là cơm đã chín. Ăn cơm lam, thực khách có thể chấm muối vừng, ăn kèm với thịt lợn muối chua.

Măng vầu cuốn nhân thịt gà  là món ăn ngon của người Tày.  Gà khoảng 5-6 lạng/con, mổ sạch băm nhuyễn, trộn với hành và rau răm, gia vị để làm nhân. Bất kể là măng vầu ngọt hay măng vầu đắng, khi làm cuốn với nhân thịt gà băm cả con như vậy đều tạo được vị ngon tuyệt vời. Ngoài măng vầu, người Tày còn có món hoa kè nhồi thịt. Người Tày thích ăn các món thịt nướng, cá sông nướng và các món nộm, như nộm rau dớn, rau muống, hoa chuối rừng, thân cây chuối nhà. Cách làm thường là trần nguyên liệu bằng nước nóng rồi trộn đều với lạc, rau thơm, gừng, ớt, tỏi, chanh tươi, mì chính, muối trắng. Thức uống của người Tày là loại rượu làm từ thóc, ngô, chuối, gạo, sắn hoặc cây đao. Bà con ủ bằng men lá tự làm rồi tự chưng cất bằng chõ gỗ. 

Ẩm thực của người Tày rất phong phú và đặc sặc. Du khách đến với Lễ hội Thành Tuyên năm 2015, hãy chọn cho mình một vài món ưa thích...

Theo TQĐT